Yapılan araştırmalar uyku eksikliğinin yalnızca ertesi gün yorgunluğa ve konsantrasyon eksikliğine değil, uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor. Bunlar arasında, Alzheimer gibi nörolojik hastalıklar da var…
Bilim insanları, fareler yeterince uyumadığında olumsuz etkilenen bir proteini izole ederek önemli bir keşifte bulundu.
Uyku eksikliği, beyinde hücre ölümüne yol açtı
Araştırmacılar, uykusuzluğun beyin üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin önceki bulguları teyit etmek için fareleri kullandı. Çalışma verilerine göre uyku eksikliği sonuçta pleiotrofin (PTN) proteininde bir azalmaya neden oldu, bu da öğrenme ve hafıza için önemli bir beyin bölgesi olan hipokampusta nöronal hücre ölümüne yol açtı.
Çin'deki Binzhou Tıp Üniversitesi'nden ekip, yayınladıkları makalede “PTN'nin uyku kaybına bağlı bilişsel bozulma ile ilişkili olduğunu belirledik. Çalışmamız PTN aracılı sinyalizasyonun uykunun bilişsel işlevi koruduğu yeni bir mekanizma olduğunu gösterdi” ifadelerine yer verildi.
Uykusuzluğun farelerin bilişsel yetenekleri üzerindeki etkisini değerlendirmek için araştırmacılar, hayvanların bir labirentte gezinirken uzamsal becerilerini ve yeni bir nesneyi tanırken kısa süreli hafızalarını test etti.
Protein analizi, uykusuzluk modeli farelerin beyinlerinde 164 proteinin kontrol farelerine kıyasla farklı şekilde ifade edildiğini gösterdi.
Bilim insanları kontrol farelerinin bilişsel verilerini karşılaştırdıklarında, bilişsel testlerde kötü performans gösteren fareler ile proteinlerden biri olan PTN'nin seviyelerindeki düşüş arasında bir korelasyon tespit etti.
Bazı insanlar uykusuzluk nedeniyle daha çok risk altında
Buna ek olarak, uykusuzluk çeken farelerde uyku işlevi yeniden sağlandığında, PTN'nin hipokampal ifadesinin arttığı görüldü.
Genetik varyasyonların kapsamlı bir analizi, hipokampüste PTN ifadesinin azalmasının bir hücre ölüm yolunu etkilediğini gösterdi. Ayrıca ekip, genlerindeki bir varyasyon nedeniyle nüfusun bir kısmının yeterince uyumadıklarında bilişsel problemler açısından daha fazla risk altında olduğunu söylüyor.
PTN'nin uyku yoksunluğuna bağlı bilişsel zorluklar için bir biyolojik belirteç olduğunu gösteren bu sonuçlar, uykunun beyindeki koruyucu rolünü destekleyen kanıtların artmasına katkıda bulunuyor.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar Journal of Proteome Research dergisinde yayınlandı.
Kaynak: Gıda Hattı
